Algengar spurningar.
Hvenær fást bætur greiddar?
Fást bætur fyrir tjón á munum?
Tjón á persónulegum munum og fatnaði fæst í mörgum tilfellum greitt frá tryggingafélagi. Athugið að geyma fatnað og muni sem hafa skemmst þar sem tryggingafélagið getur óskað eftir, að fá það sem skemmdist til skoðunar. Við sjáum um að innheimta fyrir þig munatjón.
Fæ ég bætur ef ég lendi í umferðarslysi og er í órétti?
Já, venjulega myndir þú fá bætur þó þú værir í órétti, þó getur stórkostlegt gáleysi eða ásetningur dregið úr bótarétti..
Fæ ég tekjutjón bætt?
Réttur til greiðslu á tekjutapi og dagpeningum fer eftir því hvers konar slys er um að ræða og hvers konar tryggingar eru fyrir hendi. Þú gætir átt rétt á dagpeningum eða bótum vegna tekjutaps og stundum jafnvel hvoru tveggja. Þú gætir t.d. átt rétt á greiðslum frá atvinnurekanda, sjúkrasjóði stéttarfélags, Sjúkratryggingum Íslands, Tryggingastofnun ríkisins og/eða lífeyrissjóði.
Fæst allur sjúkrakostnaður greiddur?
Hver er gangur slysamálsins?
Hvað þarf ég að gera ef ég lendi í slysi?
Það er kannski óþarfi að taka það fram en það er mikilvægt að leita til læknis. Þú kannski telur að þú verðir betri og náir þér að fullu en ef svo fer ekki þá er mikilvægt að hafa farið sem fyrst til læknis til að geta síðar fært sönnur á afleiðingar slyss ef með þarf. Það heitir að hafa "samtíða" frásögn af slysinu. Þú lýsir öllum áverkum og meinum. Allt frá þeim stóru til þeirra allra smæstu. Lítið mein getur stundum orðið alvarlegt þegar frá líður og þau stóru horfið.
Hvað skal hafa í huga þegar farið er til læknis?
Það er mikilvægt að gera sér minnispunkta áður en farið er á fundi, líka hjá lækninum. Gera lista yfir allar afleiðingar stórar sem smáar. Stundum er það svo að það sem næstum hvarf í skuggan af alvarlegum afleiðingum slyss á fyrstu dögum og vikum geta orðið verstu eftirstöðvar slyssins. Það er slæmt ef ekki hefur verið minnst á þær afleiðingar í fyrstu heimsóknum til læknis. Því er reglan sú að telja samviskusamlega fram allar afleiðingar í heimsóknum til læknis. Helst að láta hann fá minnispunktana á blaði svo ekkert fari á milli mála, hægt er að gleyma, misheyra, misskilja o.s.frv. Því betri og nákvæmari upplýsingar sem læknirinn fær því meiri líkur á því að greining hans og meðferðaráætlun verði betri. Það er líka gott að hafa skráð fyrirfram niður spurningar sem þú vilt leggja fyrir lækninn. Allt sem liggur þér á hjarta, t.d. greining vandans og batahorfur og tímasetningar, líkleg framvinda o.s.frv. Svo er rétt að rita niður minnispunkta um það sem læknirinn segir. Auðvelt er að fara á læknisfund og muna lítið eftirá af því sem hann sagði.
Hvers vegna að leita til lögmanns?
Hvað kostar að leita til okkar vegna slysamála?
Hvers konar bætur eru greiddar vegna umferðarslysa?
Skaðabætur eru greiddar en markmið þeirra er að gera tjónþoli fjárhagslega eins settan og hann hefði ekki lent í slysinu. Bótaskylt fjártjón greinist í nokkra liði. Fyrst má nefna útlagðan kostnað eins og t.d. lækniskostnað, lyf og sjúkraþjálfun. Svo vinnutap, þ.e. ef tjónþoli verður óvinnufær eftir slysið á hann rétt á því að tryggingarfélagið bæti honum tekjutapið eftir að veikindalaunum sleppir. Að síðustu er það tekjutjón í framtíð. Mikið fjártjón getur orðið í framtíðinni ef geta til að afla tekna hefur skerst af völdum slyssins. Allt þetta fjártjón þarf að bæta. En auk þess bætist ófjárhagslegt tjón.
Fæ ég bætur vegna ófjárhagslegs tjóns eftir umferðarslys?
Já. Þjáningabætur er tímabundið ófjárhagslegt tjón nefnt í skaðabótalögum. Það er ákveðin fjáhæð á dag sem er uppfærð eftir vísitölu. Það er metið í örorkumati í lok máls hve langt þetta tímabil er. Varanlegt ófjárhagslegt tjón er nefnt miski. Ófjárhagslegt tjón er ómetanlegt, þ.e. enginn tengsl eru á milli peninga og þess miska að geta hlaupið eða gengið almennilega. Því var búinn til mælistokkur til að mæla varanlegt ófjárhagslegt tjón svo hægt sé að breyta því í peninga. Afleiðingar eru metnar eftir mælikvarða sem nefnist miskatöflur. Svo er gera fjárkröfu á þeim grunni.
Á ég rétt á bótum vegna andlegs tjóns vegna umferðarslyss?
Já. Með líkamstjóni er bæði átt við tjón á líkama og sál, þ.e. andlegt tjón er líkamlegt tjón. Tjónþoli á rétt á bótum fyrir líkamstjón sitt.
Hvað þarf atvinnurekandi að gera ef vinnuslys verða?
Þegar búið er að sinna hinum slasaða þarf atvinnurekandi að tryggja sönnur um aðstæður á slysstað. Ef um slys er að ræða sem valda því að launþeginn er frá vinnu þarf að tilkynna slysið til Vinnueftirlits ríkisins og lögreglu og fá rannsókn á vettvangi og orsökum slyssins. Svo þarf að tilkynna slysið til Sjúkratrygginga Íslands og til þess tryggingarfélags sem sér um launþegatryggingar. Atvinnurekandinn á líka að ganga eftir því að launþeginn tilkynni sjálfur til SÍ og tryggingarfélags. Þetta er ekki allt laga skylda en allir aðilar, líka ativnnurekandinn, hefur hagsmuni af því að þetta sé gert. T.d. fær atvinnurekandi endurgreiddan útlagðan kostnað sem hann hefur greitt vegna launþegans og dagpeninga á meðan hann greiðir veikindalaun. Réttur getur tapast ef ekki er tilkynnt innan árs.
Hvað rétt á ég utan við slysatryggingar og skaðabótarétt?
Öryggisnet og bótaúrræði eru margvísleg. Þau fara eftir aðstæðum við slysið og aðstæðum tjónþola sjálfs. Nefna má þessi úrræði:
- Veikindakaup í lágmarkstíma skv. lögum eða lengri ef kjarasamningur tryggir slíkt.
- Greiðslur úr sjúkrasjóði stéttarfélags þangað til réttur skapast í lífeyrissjóð. Sér reglur eru hjá hverjum sjúkrasjóði hvers stéttarfélags.
- Greiðslur úr lífeyrissjóði, venjulega þegar óvinnufærni hefur staðið í 6 mánuði og greiðir þá sjóðurinn 3 mánuðir aftur í tímann.
- Slysadagpeningar frá Sjúkratryggingum Íslands vegna vinnuslysa o.fl.
- Sjúkrahjálp frá frá Sjúkratryggingum Íslands vegna vinnuslyss o.fl..
- Örorkubætur frá Sjúkratryggingum Íslands.
- Endurhæfingalífeyrir frá Tryggingastofnun ríkisins á endurhæfingatíma.
- Lífeyrir frá Tryggingastofnun ríkisins ef endurhæfing hefur ekki tekist.
- Slysatrygging launþega vegna vinnuslysa, vátrygging sem atvinnurekandi tekur skv. kjarasamningi.
- Skaðabætur ef vinnuslys er vegna gáleysis annarra, t.d. óforsvaranleg vinnuaðstaða (öryggismál ekki í lagi t.d.) eða einhver vinnufélagi hefur gert mistök og valdið slysinu, sem verður þó ekki ábyrgur heldur atvinnurekandinn og tryggingarfélag hans greiðir bætur úr ábyrgðartryggingunni.
Slysabætur, tryggingar o.fl.